İlham Əliyevin BMT-də səsləndirdiyi fikirlər kimlərə hansı mesajları ötürdü? - ŞƏRH

Dünyada geosiyasi və diplomatik mühit sürətlə dəyişir. Cənubi Qafqaz və Azərbaycan üçün strateji tərəfdaşlıqların qurulması, beynəlxalq səhnədə mövqelərin gücləndirilməsi önəmli məsələdir. Bu kontekstdə Prezident İlham Əliyevin BMT tribunasındakı çıxışı böyük maraq doğurur.

Bəs İlham Əliyevin BMT tribunasından səsləndirdiyi fikirlər kimlərə hansı mesajları ötürdü?

Mövzu ilə bağlı Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin Media və Kommunikasiya Departamentinin rəhbəri Əziz Əlibəyli Avtosfer.az-a açıqlamasında bildirib ki, Prezident İlham Əliyevin ABŞ-a səfərləri və BMT tribunasındakı çıxışı Azərbaycanın yeni diplomatik strategiyasının formalaşmasına xidmət edir və ölkəmizin çoxqütblü dünya nizamında aparıcı rolunu vurğulayır:

“Azərbaycan Prezidentinin BMT-dəki çıxışı və ABŞ-a etdiyi diplomatik səfərlər regionda və qlobal səviyyədə Azərbaycanın geosiyasi rolunu aydın şəkildə ortaya qoyub. Bu səfərlər və çıxışlar həm ABŞ, həm də beynəlxalq ictimaiyyət üçün ölkəmizin yeni strateji mövqeyini nümayiş etdirir.

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 2025-ci ilin avqust və sentyabr aylarında ABŞ-a etdiyi diplomatik səfərlər göstərir ki, bu, ABŞ və Azərbaycan arasında yeni strateji əlaqələrin yaradılması və Azərbaycanın çoxqütblü dünya nizamında mühüm rol oynaması kimi qiymətləndirilir. Diplomatik təşəbbüslərin Cənubi Qafqazda yaranan strateji boşluğun birbaşa nəticəsi olduğu vurğulanır və bu, Rusiya və İran kimi ənənəvi regional oyunçular üçün də əhəmiyyətli, lakin pozitiv bir dəyişiklikdir.

Rəsmi mənbələr və media əvvəlki ABŞ administrasiyası ilə münasibətləri "dərin böhran" və "itirilmiş illər" kimi təsvir edir. Bayden administrasiyasının 907-ci düzəliş çərçivəsində sanksiyaları bərpa etməsi Bakıda "nankorluq" və düşmən mövqeyi kimi qəbul olunmuşdu. Hazırkı diplomatiya isə əvvəlki böhranlı dövrlə müqayisədə uğurlu nəticələrin əldə olunmasını göstərir. Tramp administrasiyası ilə əlaqələr yeni strateji yaxınlaşma, münasibətlərin normallaşması və "yeni səhifə"nin açılması kimi təqdim olunur.

Vaşinqtonda keçirilən görüşdə “Vaşinqton Bəyannaməsi” və Strateji Tərəfdaşlıq Xartiyası üzrə Anlaşma Memorandumu imzalandı. Ən mühüm nəticə Prezident Trampın 907-ci düzəlişin tətbiq etdiyi sanksiyaları ləğv etməsi oldu. Sammit həmçinin “Beynəlxalq Sülh və Rifah naminə Tramp Marşrutu” (TRIPP) adlı tranzit dəhlizi layihəsinin rəsmiləşdirilməsinə səbəb oldu. ABŞ Cənubi Qafqazda yaranmış strateji boşluğu dolduraraq, regionda alternativ təhlükəsizlik təminatçısı rolunu gücləndirməyə başladı”.
Əziz Əlibəyli əlavə olaraq qeyd edib ki, Prezident İlham Əliyevin BMT Baş Assambleyasının 80-ci sessiyasında çıxışı Azərbaycanın ictimai diplomatiyasında əlamətdar hadisə oldu:

“Dövlət başçısı Azərbaycanın "həm müharibədə, həm də sülhdə qalib gəldiyini" bəyan etdi. O, Qarabağla bağlı qətnamələrin icrasını Azərbaycanın öz gücü ilə həyata keçirdiyini vurğuladı və bununla da BMT-nin fəaliyyətsizliyini önə çəkdi.

Çıxış həm "Qlobal Cənub" ölkələrinə, həm də beynəlxalq ictimaiyyətə ünvanlanmış strateji kommunikasiya nümunəsi kimi qiymətləndirilir. Prezident BMT Təhlükəsizlik Şurasının arxaik quruluşunu tənqid edərək islahatların vacibliyini vurğuladı. Bu yanaşma ilə Azərbaycan özünü yalnız regional deyil, həm də qlobal gücə malik aktor kimi təqdim etdi.

“Tramp Marşrutu”nun yaradılması və ABŞ ilə Azərbaycan arasında yeni strateji tərəfdaşlıq Rusiya və İranın sərt reaksiyasına səbəb olub. Bu proseslər ABŞ-nin Cənubi Qafqazda yeni mövqelər qazanması ilə yanaşı, Azərbaycanın da çoxqütblü geosiyasətdə önəmli rol oynamağa başladığını göstərir.

Budəfəki səfər Azərbaycanın milli maraqlarını müdafiə edərək, onları daha geniş beynəlxalq gündəliyə çevirə bildiyini və qlobal miqyasda nüfuzunu gücləndirdiyini isbat edir”.

Eltac Zülfüqaroğlu