İqlim dəyişikliyi hava nəqliyyatını daha təhlükəli edir

Mütəxəssislər təyyarələrin niyə fırtına zonalarına daha tez-tez uçmağa başladığını və iqlim dəyişikliyinin hava səyahətləri üçün başqa hansı təhlükələr yaratdığını izah ediblər. İqlim dəyişikliyi məsələlərinə gəldikdə, ən çox müzakirə olunan mövzular buzlaqların əriməsi, okeanların və bütövlükdə planetin temperaturunun yüksəlməsi və canlıların yox olmasıdır. Ancaq az adam düşünür ki, iqlim dəyişikliyi səbəbindən hava səyahətləri əvvəlkindən daha təhlükəli hala gəlir. Mütəxəssislər bunun baş verməsinin beş səbəbini qeyd ediblər.

Avtosfer.az “Azərtac”a istinadla xəbər verir ki, son vaxtlar uçuşlar zamanı yüngül xəsarətlər, sümük sınıqları, hətta infarkt nəticəsində ölüm halları çoxalır. Bunun səbəbi isə təyyarələrin turbulentlilik adlanan hava boşluğuna düşməsi hadisəsidir.

Beləliklə, hazırda Şimali Atlantika üzərində hava boşluğuna düşmə halları peyk müşahidələrinin başlandığı 1979-cu ildəki vəziyyətdən 55 faiz çoxdur.

2060-cı ilə qədər zərərli emissiyaların 180 faiz artacağı proqnozlaşdırılır. Bu isə o deməkdir ki, təhlükəli turbulentlik zonalarının sayı üç dəfə artacaq və təyyarələrdə silkələnmə daha güclü olacaq.

Səbəb reaktiv axınların yaratdığı güclü küləklərdir. Qərbdən şərqə doğru hərəkət edən küləyin sürəti getdikcə artır. 2023-cü il təhlilinə görə, temperaturun hər 1 dərəcə Selsi artması reaktiv axını 2 faiz sürətləndirəcək.

Alimlər deyirlər ki, təyyarə konstruktorları gələcək təyyarələri konstruksiya edərkən iqlim dəyişikliyini nəzərə almalıdır.

Bu ilin iyun ayında Vyanaya enişinə 20 dəqiqə qalmış təyyarə güclü tufana düşüb. Dolu təyyarənin burun konusunun bir hissəsini qoparıb, gövdəni əzib və kabinənin şüşələrini zədələyib.

Təbii ki, təyyarələr pis hava şəraitində uça bilər, lakin yağıntılar görmə qabiliyyətini xeyli azaldır və pilotların təyyarəni idarə etməsini çətinləşdirir.

Mütəxəssislər bildirirlər ki, fırtınaların tezliyi iqlim dəyişikliyi ilə artmaya bilər, lakin daha böyük dolu gətirən fırtınalar tez-tez baş verəcək. Bu cür hava şəraiti təyyarəyə burnunun bir hissəsini itirməkdən və korpusun əzilməsindən qat-qat çox ziyan vuracaq.

2021-ci ildə aparılan araşdırmaya görə, dünyada 100 hava limanı dəniz səviyyəsindən aşağıda yerləşir. Proqnozlara əsasən, 2100-cü ilə qədər daşqın riski 69 dəfə artacaq.