Nəqliyyatda kondisioner problemi- ARAŞDIRMA - FOTO

Nəqliyyat vasitələrində sürücü ilə sərnişin arasında qarşılıqlı hörmət və nəzakətli münasibət vacib şərtlərdən biridir. Lakin bəzi hallarda sürücülərin sərnişinlərlə kobud rəftar etməsi və onların tələblərinə laqeyd yanaşması ciddi narazılığa səbəb ola bilər. Yay aylarında havaların həddindən artıq isti keçməsi nəqliyyat vasitələrində kondisioner sistemlərinin aktivləşdirilməsini zəruri edir. Yüksək temperatur şəraitində nəqliyyat vasitələrində daxili mühitin soyudulması yalnız sərnişinlərin rahatlığını təmin etmək üçün deyil, həm də onların sağlamlığını qorumaq üçün vacibdir. İsti hava şəraitində uzun müddət nəqliyyatda olmaq ciddi narahatlıq yarada, hətta bəzi hallarda sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Kondisioner sistemlərinin aktivləşdirilməsi isə bu narahatlıqların qarşısını almaqda mühüm rol oynayır.
Havaların isti keçməsi zamanı avtomobillərin salonunda temperatur çox sürətlə yüksəlir. Bu, sərnişinlərin özlərini halsız və narahat hiss etmələrinə, hətta bəzən baş ağrısı və ya ürəkbulanması kimi vəziyyətlərə gətirib çıxara bilər. Bu səbəbdən, kondisionerin işə salınması avtomobilin içərisində daha sərin və komfortlu mühit yaratmağa kömək edir, beləliklə, sərnişinlər səfər boyunca özlərini daha rahat hiss edirlər.
Bundan əlavə, kondisioner sistemlərinin işləməsi təkcə sərnişinlərin komfortunu təmin etmir, həm də sürücünün diqqətini yaxşılaşdırır. İsti hava şəraitində sürücünün diqqətinin yayınması və yorgunluq riski artdığından, kondisionerin istifadəsi yolda təhlükəsizliyi artırmaq baxımından da əhəmiyyətlidir. 
Bu səbəbdən, havaların isti keçdiyi dövrlərdə nəqliyyat vasitələrində kondisioner sistemlərinin işlək vəziyyətdə saxlanması və mütəmadi olaraq texniki baxımdan keçirilməsi həm sərnişinlərin, həm də sürücülərin rifahını və təhlükəsizliyini təmin etmək üçün vacibdir.
Bu cür hallarda sürücülərin kobud ifadələrdən istifadə etməsi, onların məsuliyyət hissindən uzaq və peşə etikasına zidd davranışının göstəricisidir.
Sürücülərin sərnişinlərə qarşı nəzakətli və hörmətli davranışı həm xidmət keyfiyyətini artırır, həm də ümumi ictimai mədəniyyətin səviyyəsini yüksəldir. Nəticə etibarilə, sürücülər öz peşə borclarını yerinə yetirərkən sərnişinlərin tələblərinə hörmətlə yanaşmalı və onlara qarşı düzgün davranış qaydalarına riayət etməlidirlər. Bu, ictimai nəqliyyatda daha müsbət təcrübə yaratmaq və sərnişinlərin məmnunluğunu təmin etmək üçün zəruri addımdır.

Lakin bir çox sürücü kondisionerin şirkət tərəfindən qoşulmadığını bəhanə edərək sərnişinlərin bu tələbini rədd edir. Məsələ ilə bağlı eskpertlərin rəylərini aldıq.

Nəqliyyat eksperti Elməddin Muradlı:

-Kondisionerdən istifadə ilə  bağlı AYNA tərəfindən daşıyıcılara dəfələrlə xəbərdarlıq olunub, tövsiyələr verilib və daşıyıcılar da bunu hava şəraitinə uyğun olaraq tənzimləyirlər. Sürücülərə məlumat verilir ki, hava şəraitindən asılı olaraq kondisionerləri istifadə etmək lazımdır. Bəzilərində isə avtomatik rejimdə işləyir, bəzilərində mütləq daxil olunmalıdır. Ancaq sürücü bunu məqsədli şəkildə söndürürsə, saymazyana şəkildə "yandırmıram", "əccəb edirəm" və s. kimi sözlərdən istifadə edirsə, bu halda AYNA məsələyə müdaxilə etməli, həmin şirkəti cəzalandırmalıdır ki, sənin sürücün belə özbaşınalıqlara yol verməməlidir. Sərnişin daşımada rahatçılıq, komfort təmin edilməlidir. Çünki velosiped yolu ayrılıb, yanacağın qiyməti artırılıb, insanları bir növ avtomobildən uzaq tutmağa, ictimai nəqliyyata yönəltməyə çalışırlar. İctimai nəqliyyatda da bu özbaşınalıqlar baş verdikdə insanlar artıq çıxılmaz vəziyyətdə qalır. Ona görə də bu məsələlər elə tənzimlənməlidir ki, narazılıq və narahatlıq yaranmasın.

Sosioloq Üzeyir Şəfiyev:

-Nəqliyyatda təkcə kondisioner məsələsi deyil, bütövlükdə ictimai nəqliyyatda bütün komfort təmin olunmalıdır. İctimai konfortun tələblərinə cavab verən marşrutlar dövriyyəyə salınmalıdır. Şəhər antropologiyası var. Şəhər antropologiyasına uyğun ictimai nəqliyyat fəaliyyət göstərməlidir və biz elə bir bir dövrdə yaşayırıq ki, bu günləri ictimai nəqliyyatda "kondisioner yoxdur" söhbəti çox ironik bir tərzdir, ironik bir yanaşmadır. Yəni bu niyə olmamalıdır ki? Həm də biz qlobal istiləşmə dövründə yaşayırıq. Havalar sərt  isti şəraitdə keçir. Təkcə avtobuslarda yox, bütün ictimai nəqliyyat növlərində bu komfort təmin olunmalıdır və ümumiyyətlə, sahibkarlar ictimai tələbatı, hava şəraitini nəzərə almalı, mövsümi xarakterli tələblərə cavab verməlidir.
Bu insanların ehtiyaclarıdır və bunlar təmin olunmalıdır. Əlbəttə, bu gün ictimai nəqliyyatda bu komfortu verə bilmək üçün onlar aralarında rəqabət aparmalıdır. Bu tələbləri ödəyə bilən ictimai nəqliyyat şirkətləri hesab edirəm ki, daha işlək olmalıdır və onlar sanki ictimai məmnunluğu təmin etmək üçün bir rəqabət aparmalıdır. İctimai məmnunluğu, sərnişin məmnunluğunu təmin edən ictimai nəqliyyat şirkətləri bu işləri icra etmək etməlidir, nəinki ictimai tələbatı, ictimai ehtiyacları ödəməyi bacarmayan ictimai nəqliyyat şirkətləri hesab edirəm ki, bu rəqabətdən kənarda durmalıdır. Çünki birinci insan faktorudur, sərnişin faktorudur. Bu təmin olunmalıdır və bunun üçün də bu zəruri yox, vacib və labüd bir məsələdir. Hesab edirəm ki, cəmiyyətin gileyləri haqlıdır. Bu haqlı gileylər təmin olunmalıdır və zamanın çağırışlarına uyğun ictimai nəqliyyat imkanları ilə paytaxt təmin olunmalıdır. Təkcə paytaxt yox, elə rayonlar da, regionlar da bu ehtiyacları ödəyən nəqliyyat ilə təchiz olunmalıdır...

Sürücülərin sərnişinlə aqressiv rəftarı ümumiyyətlə, yolverilməz və qəbuledilməz bir davranışdır. İctimai nəqliyyat, insanların gündəlik həyatının ayrılmaz bir hissəsidir və sərnişinlərin təhlükəsiz və rahat şəkildə səyahət etməsi əsas prinsiplərdən biridir. Sürücülər bu prosesdə mühüm rol oynayır və onların vəzifəsi sərnişinləri müəyyən edilmiş marşrut üzrə mənzil başına təhlükəsiz çatdırmaqla yanaşı, onlara qarşı nəzakətli və hörmətli davranmaqdır. 
Aqressiv rəftar  sərnişinlərin təhlükəsizlik hissini zədələyir və ictimai nəqliyyatın ümumi keyfiyyətini aşağı salır. Sürücünün əsəbi və ya kobud davranışı  sərnişinlərdə narahatlıq yaradır, bu isə onların səyahət təcrübəsini mənfi şəkildə təsir edir. Belə bir rəftar həm də digər sərnişinlər arasında gərginlik yarada, kollektiv mədəniyyətin səviyyəsini aşağılaya bilər.
Sürücülərin sərnişinlə aqressiv rəftarının arxasında müxtəlif səbəblər dura bilər-iş şəraitinin ağır olması, uzun iş saatları, şəxsi problemlər və ya sərnişinlərlə aralarında yaranan anlaşılmazlıq kimi. Lakin bu səbəblər nə qədər əsaslı olsa da, heç bir halda sərnişinlərə qarşı aqressiv davranışa haqq qazandıra bilməz. Sürücülər öz peşə fəaliyyətlərində peşəkarlığı qorumaq, sərnişinlərlə nəzakətli və hörmətli rəftar etmək məcburiyyətindədirlər.
Bu cür vəziyyətlərin qarşısını almaq üçün nəqliyyat şirkətləri sürücülərin iş şəraitini yaxşılaşdırmalı, onların stress idarəetmə bacarıqlarını inkişaf etdirmək üçün təlimlər keçirməlidir. Eyni zamanda, sərnişinlərə qarşı aqressiv rəftar göstərən sürücülər barədə ciddi tədbirlər görülməli və bu cür davranışlar cəzasız qalmamalıdır. Sərnişinlər də öz növbəsində, aqressiv rəftarla qarşılaşdıqda bunu müvafiq qurumlara bildirməli və belə halların qarşısını almaq üçün öz hüquqlarını qorumaqdan çəkinməməlidirlər.

Nəticə etibarilə, sürücülərin sərnişinlə aqressiv rəftarı yalnız şəxsi münasibətlərə deyil, eyni zamanda, ictimai nəqliyyatın ümumi keyfiyyətinə və cəmiyyətin rifahına da zərər vurur. Bu səbəbdən, sürücülər və sərnişinlər arasında qarşılıqlı hörmət və nəzakət prinsiplərinə əsaslanan münasibətlərin qurulması hər kəsin mənafeyinə xidmət edir və daha yaxşı nəqliyyat xidməti göstərilməsinə imkan yaradır.

(olaylar.az)