Polisi gülüş obyektinə çevirmək olarmı? - DİN-ə təklif

Son vaxtlar komediya janrında çəkilən filmlərdə Azərbaycan polisini ələ salırlar, mənfi obrazda təqdim edirlər. Gülüş üçün belə şeylər etmək düzgün yanaşma deyil. "Oğlan evi-2" filmdində bir səhnə var. Adamların maşını qaçırılır, gəlirlər polis bölməsinə, sonra çıxıb gedirlər ki, ərizə yazmaq lazım deyil, onsuz da gec cavab gələcək, məsələ uzancaq. Sonra maşın lazım olur, bölmənin işçisi deyir ki, bölmədə bir dənə "07" var, başqa maşln yoxdur. Əslində belə olmur axı. İndi hansı bölmədə "07" qalıb? Hər bölmənin qabağında ən azı 5-6 maşın dayanır, hamısı də xarıcı marka. Ən sadəsi "Fiat Doblo"dur.

Başa düşürük, polislə bağlı mənfi fikirlər çoxdir. Amma yaxşılar da çoxdur. Amma təəssüf ki, yaxşını yazanda gülürlər, lağa qoyurlar. Pisi yazanda isə sevinirlər, "çiçəkləri çırtlayır". Belə bir təqəbə formalaşıb ki, polisin fəaliyyətindən yaxşı nəsə yazmaq olmaz, ancaq pis şeylər yazmaq lazımdır, yaxşı yazanlara da pis adam kimi baxırlar. Pis şeyləri sosial mediada tez və daha çox paylaşırlar. Yaxşı nəsə yazanda isə açıb üzünə də baxmırlar. Amma biraz çətinə düşən kimi o saat polis axtarırlar ki, gəlsin kömək etsin.

Ev yanır, birinci polis gəlir, cinayət olur, polis gəlir, "avtoş" varsa polis boynunun kökünü kəsib tutur, evdən stəkan yoxa çıxır, polis yada düşür. Elə isə polisi bu qədər aşağılamaq nəyə və kimə lazımdır?

Dərindən incələsən görürsən ki, hər kəsin ailəsində, nəslində-kökündə, qohum-əqrabada bir polis var. Hamı da onu görəndə ayağa durub hörmət bəsləyir ki, polisdir. Amma hansısa bir çevrədə bəziləri polisə düşmən kimi baxır.

Polis səni qoruyursa, sən də polisi qorumalısan. Heç kim heç nədən sığortalanmayıb. Hamının gec-tez polisə işi düşür. Kimsə narazı qalırsa, şikayət edirsə, inanın ki, həmin polisin başını sığallamırlar. Ən azı bir ay ora-bura çağırıb izahatın alırlar, nəfəsin kəsirlər, ən yaxşı halda töhmət verirlər. İl ərzində daxili işlər orqanlarından qovulan polislərin sayına baxmırsınız heç? Mən yol polisiylə daha sıx ünsiyyətdə olduğum üçün deyirəm ki, Bakıda hər ay ən azı 2-3 polisi işdən qovurlar, elə gün olur ki, 5 nəfərə birdən töhmət verirlər. Bunlar faktdır. Öz hüquqlarınızı da bilin, polisin də hüququnu öyrənin ki, üz-üzə gələndə çarəsiz durumda qalmayasız. Ləkə yaxmaq isə yaxşı iş deyil.

Film çəkib camaatı güldürmək üçün polisi ələ salmaq çox pis tendensiyadır. Baxın, Türkiyədə, Rusiyada, Gürcüstanda polisin fəaliyyəti ilə bağlı filmlər, seriallar, sosial çarxlar necə geniş yayılıb. Bəs Azərbaycanda? Ancaq lağ-lağa, ancaq ələ salmaq. Ayıbdır axı. Olmaz belə şeylər.

Təklif edirəm ki, polislə bağı çəkilən filmlər üçün Daxili İşlər Nazirliyinə müraciət edib icazə alanlardan mütləq ssenari tələb olunsun. Nazirlik həmişə rejissorlara müsbət cavab verir. Bu, yaxşı haldır. Amma ssenari ilə taniş olub sonra icazə versələr daha yaxşı olar. Polisi gücsüz, lağ-lağ obyekti kimi göstərib cinayətkarları, cinayətı meylli şəxsləri ruhlandırmaq, onların qol-qanad açmasına şərait yaratmaq olmaz.

Və nahayət, polsiin bütün strukturları ilə bağlı geniş təbliğat işi aparılmalıdır. Sovet dövründən belə bir düşüncə qalıb ki, polis ancaq cinayətkar tutmalıdır, polis qorxulu, zəhmli olmalıdır. Nə üçün valideynlər körpə uşaqları polislər qorxutmalıdır? Yemək yeməyən uşağa "yeməsən polis gələcək" deyib qorxutmaq nə deməkdir? Bu sterotipləri sındırmağın zamanıdır. Polis son illər əhali arasında narkomaniya, dini radikalızm, insan alveri, erkən nikah və yol-nəqliyyat hadisələri mövzusunda geniş tədbirlər keçirir. Polis veteranları da daim əhali ilə, şagirdlərlə, tələbələrlə görüşlər keçirir. Amma bunların telekanallarda, sosial şəbəkələrdə, internet mediada təbliğatı yüksək səviyyədə təşkil olunmur. Bunu mütləq təşkil etmək lazımdır. Bir müddət çətin olacaq. Amma sonra hər şey qaydaya düşəcək. Gün gələcək valideyn uşağını polislə qorxutmayacaq, əksinə, "məktəbdə, küçədə, yolda bir çətinliklə üzləşəndə polisə yaxınlaş, kömək istə" deyəcək. Bax o zaman yetişən gənclik, gələcək nəslillər polisi sevəcək, hörmətlə yanaşacaq. Bu da istər-istəməz bütün cəmiyyətə təsir göstərəcək.

Xarici ölkələrin birində polislərin ördək balalarını yoldan keçirməsi ilə bağlı video sosial şəbəkələrdə yayıldı. Elə bilirsiniz, təbii çəkilmiş video idi? Xeyr. Hazırlanmış ssenari idi və çox təəssüf ki, Azərbaycanda polis kiminsə həyatını xilas edəndə onun videosunu, fotosunu yaymayanlar xaricdə çəkilmiş həmin ördəkləri xilasetmə videosonu bəh-bəhlə paylaşıb "Afərin belə polisə" yazırdı. Amma düşüncəsi yerində olan adamlar dərhal hiss eləmişdi ki, o video quraşdırılmış video idi. Lakin o videonu çəkənlər istədiklərinə nail olmuşdular. Bütün dünya həmin ölkənin polisini tərənnüm edirdi.

Artıq qonşu Gürcüstanda da polislə bağlı sosial çarxlar çəkilir və rəğbətlə qarşılanır. Bu il Azərbaycan polisinin 100 illiyi qeyd olunacaq. Bu il biz də bütün imkanlardan istifadə edib Azərbaycan polisini qiymətləndirmə meyarında 100 faizlik şkalaya çatdıra bilərik... 

Elməddin Muradlı