Sayları çox, keyfiyyət yox – Heç bir işə yaramayan taksi şirkətləri

Hər gün yeni-yeni taksi şirkətləri meydana çıxır. Cəmiyyətin dili ilə desək sayları o qədər çoxdur ki, artıq istənilən 4 rəqəmi yığsaq taksi şirkətlərinə qoşula bilərik. Kəmiyyət çox, keyfiyyət az.

Şirkətlər arasında keyfiyyət rəqabəti demək olar ki, yox səviyyəsindədir. Yarı yolda qalırsan, istədiyin zamanda mənzilə çata bilmirsən, dərdinin üstünə bir də onların problemlərini dinləyirsən. Şirkət taksiləri digərlərinə nisbətdə ucuz olduğu üçün insanlar da bu xidmətə müraciət edirlər. Amma cəmiyyətin əksəriyyəti şirkətlərin fəaliyyətində yaranan müxtəlif problemlərdən şikayətçidirlər.

Sərnişin qismində öz fikirlərini Azadinform-la bölüşən Təranə Məhərrəmova bir neçə taksi şirkətindən narazı olduğunu bildirib: “Gecə saat 02:00-da Heydər Əliyev Hava Limanında İstanbuldan gələn təyyarədən düşüb evə getmək üçün “*9333” taksi xidmətinə telefon açdım. Tez bir zamanda taksinin gəlməsi barədə mobil telefonuma mesaj gəldi. Xətai körpüsünə az qalmış həmin avtomaşının benzini qurtardı. Gənc sürücü “benzin vurmaq yadımdan çıxıb”, - deyə üzr istədi və maşının arxasındakı butulkanı götürüb benzin axtarmağa getdi. Təxminən 30 dəqiqədən sonra gəlib maşını işə saldı və məni ünvana çatdırdı. Daha bir misal: Keçən həftə hava küləkli olduğundan “158” taksi xidmətinə zəng vurdum. “10 dəqiqə ərzində taksi yaxınlaşacaq”, - deyən operator Jurnalistlər Evindən Mətbuat prospektinə xidmətin 5 manat olacağını bildirdi. Nəinki 10, 20 dəqiqə keçsə də taksidən səs-soraq çıxmadı. Nə də mobil telefonuma sifarişimin qeydə alınması ilə bağlı mesaj gəlmədi. Xidmətə yenidən zəng vurduqda “sizin sifarişiniz qeydə alınmayıb. Axı demədiniz qeydə alınsın”, - deyə qız az qala üzümə durdu. Təxminən başa düşdüm ki, məbləğ sürücünü qane etmədiyindən sifariş qeydə alınmayıb. “*9333” də onun kimi. Sifarişi qeydə alsalar da sürücü deyilən vaxtda ünvana gəlmədi. Telefonuma “sizə taksi ayrıldı”, - deyə mesaj gəlsə də dediyim ünvana gəlib çatmadı. Həmin ərazidə tıxac olmasa belə sürücü “tıxacdayam” deyə bildirdi. Növbəti zəngdə isə sürücünün telefonu sönmüşdü. “*9111” xidməti özünü ən ekonom taksi xidməti kimi qələmə versə də eyni məsafəyə “158” taksi xidməti 5 manat istədiyi halda o 8.50 AZN məbləğində pul istədi”.

T. Məhərrəmova taksi şirkətlərinin xidmətindən istifadə zamanı müşahidə etdiyi mənzərələrdən də danışıb: “Naviqatorlar normal işləmir, sürücülər yolları yaxşı tanımırlar, müştəri üçün göndərdikləri avtomaşın əksər vaxt köhnə və salonu çirkli avtomobillər olur. Sürücülərin pulun qalığını qaytarmaları ilə bağlı xırdalarının olmaması da ayrıca problemdir. Bir sözlə, taksi xidməti sahəsində nə düz-əməlli rəqabət var, nə də xidmət”.

Digər şikayətçi Günay Nəbiyeva isə əlavə edib ki, bütün taksi xidmətlərində çatışmayan bir şey var: “Məsələn, yolu yaxşı tanımırlar, filan yerə gəlin deyirəm, axırda özüm onların dediyi yerə getməli oluram. Gedəcəyim yeri də özüm izah edirəm, çünki naviqator arada səhv edir. Pulu verəndə heç vaxt qalığı qaytarmırlar. Sanki qalıq qalan manat və qəpiklər bunlara qalmalıdır. Sürücülər bəzən kobud ya da aqressiv olurlar. Ən çox istifadə etdiyim “*9333”dür. Amma arada başqalarına da müraciət edirəm”.

Taksilərdən şikayətlənənlərin sayı-hesabı yoxdur. Bizə ünvanlanan 3-cü şikayət Cəlal Ağahüsenylidən gəlib. O bildirib ki, say çoxdur keyfiyyət az: “Sifarişli taksilərin yaradılması sevindirici hal olsa da, onu idarə edənlər müştərilərdə sanki əsəb yaratmaq üçün and içiblər. Biz adi taksilərdən fərqli olar deyə düşündük. Çünki həm maddi tərəfdən cibimizin ziyanı azalar, həm də rahatlığımız təmin olunacaq deyə həvəsləndik. Əvvəl qiymətlər normal idi. Sayları artdıqca hər gün qiymətlər də artdı. Qiymət artırdıqca xidmət aşağı düşür. İstədiyin yerə saatlarla gedib çıxa bilmirsən. Komfort maşın sifariş edirsən, ən nasaz maşın göndərirlər. Havalar yağış oldusa, ümumiyyətlə taksi sifariş edib yolunu gözləməyə dəyməz. Eyni zamanda taksilər bundan istifadə edərək qiymətləri də qaldırırlar. Sanki bellərində aparacaqlar”.

Sıradakı şikayətçimiz isə Aygün Nəbiyevadır. Onun sözlərinə görə, “online” taksilərin həm mənfi, həm də müsbət cəhətləri var: “Bu gün sifarişli taksi xidmətlərindən cəmiyyətin əksər hissəsi istifadə edir. Bir zənglə bu xidmətdən yararlanırıq, eyni zamanda sərfəlidir. Amma buna baxmayaraq bəzi çatışmayan cəhətləri var. Məsələn, zəng edirsən, deyir 10 dəqiqə ərzində göndəriləcək, amma dedikləri vaxtdan çox gec gəlir”.

Sözü gedən taksilərdən narazılıq edənlər arasında Sərxan İmranov da var. O qeyd edib ki, taksilərin əsas problemi deyilən vaxtdan çox gec gəlmələridir: “Bundan başqa, yay aylarında “kondisioneri yandır” dedikdə sürücü bunun üçün əlavə məbləğ ödəyəcəyimi qeyd edirlər. Amma göndəriləcək avtomobilin kondisionerli olmasını sifariş etdikdə əlavə məbləğ deyilmir, yalnız məsafə qiyməti hesablanır. Bu, xüsusilə “*9111” taksi xidmətindədir. Sürücü səbəb olaraq bildirir ki, “biz ekonom taksiyik, ona görə də əlavə hesablanır”. Əgər belədirsə o zaman müştəri kondisionerli avtomobil sifariş etdikdə operator əlavə xərclə birlikdə hesabı desin və müştəri də aldanmasın”.

Bəs taksi şirkətlərinin fəaliyyətini necə tənzimləmək olar?

Bu sualın cavabını tapmaq üçün nəqliyyat məsələləri üzrə ekspert Elməddin Muradlıya müraciət etdik. O, qeyd edib ki, hələlik bu sahədə pərakəndəlik, kor-koranəlik hökm sürür: “Nizam-intizamsız sürücülər taksi xidmətlərində çalışır. Bu gün belə sürücülər kifayət qədərdir. Hamısı da “pisdir” demək olmaz. Ali savadlı, qabiliyyətli taksi sürücülərimiz mövcuddur. Digərləri də onlardan örnək götürməlidir. Bəzən texniki cəhətdən yararsız avtomobillər taksi xidmətlərində fəaliyyət göstərir. Xidmətin rəhbəri də, əməkdaşı da pul qazanmaq marağındadır. Xidmətin keyfiyyəti baxımından Azərbaycanda olan taksi şirkətlərinin hamısında problemlər mövcuddur. Digər Avropa ölkələrindəki fəaliyyət göstərən taksi xidmətlərindən xeyli geridəyik. Şirkətlər tərəfindən sərnişinlə ünsiyyət, davranış, xidmətin keyfiyyətinin artırılması üçün atacaqları addımlar çox azdır.

Bu sahədə atılacaq addımlardan danışan ekspert əlavə edib ki, gələcəkdə aidiyyəti qurumlar bu istiqamətdə nəzarəti gücləndirməlidir: “Dövlət Nəqliyyat Xidməti, Bakı Nəqliyyat Agentliyinin saytında həmin sürücülər barədə şikayətlər birbaşa onların öz səhifəsinə yerləşdirilməlidir. Eyni zamanda “Qaynar xətt”in yaradılması effektli ola bilər. Hər hansı bir şikayət olarsa sərnişinlər “Qaynar xətt”ə öz şikayətlərini bildirərlər. Narazılıqların mərkəzləşdirilmiş qaydada toplanması, araşdırılması və ona uyğun müəyyən addımların atılması təmin edilməlidir. Sərnişin - sürücü arasındakı danışıqdan tutmuş hər bir şey nəzarətdə olmalıdır. Hər bir taksi xidməti işə götürdüyü adamlarla ünsiyyət qurmalıdır. İşə işçi götürəndə sadəcə telefon zəngi ilə kifayətlənmək olmaz. Şahmat nişanını avtomobilin üzərinə qoymaqla işi bitirmək olmaz. Hər bir taksi şirkətinin fərqlənmə nişanı olmalıdır. Onların müəyyən qeydiyyatı aparılmalıdır. Avtomobili nasaz, özünün psixoloji problemi olan, məhkum həyatı keçmiş şəxslər xidmətə cəlb edilməməlidir. Son zamanlar xarici qeydiyyat nişanı ilə xidmət göstərən taksilərin sayı artıb və bu da bizim qanunvericiliyimizə ziddir, eyni zamanda çaşqınlığa da səbəb olur. Bu cür taksilər olmamalıdır. İl ərzində dəfələrlə şikayət alan sürücü dərhal xidmətdən uzaqlaşdırılmalıdır. Vətəndaşlar lisenziyası olan taksi xidmətlərindən istifadə etsələr daha yaxşı olar. Sərnişinlərin rahatlığını təmin etmək üçün addımlar atılmalıdır. Məsələn, hər hansı bir sərnişin razı qalmadığı sürücü haqqında öz iradlarını bildirmək imkanı olsun. Dəfələrlə həmin sürücü barəsində şikayətlər daxil olarsa o şəxs xidmətdən azad edilsin bu barədə bazada məlumat verilsin ki, başqa taksi şirkətləri o sürücünü işə qəbul etməsin”.