Kimlər avtomobil çilingəri ola bilər? - TİBBİ VƏ TEXNİKİ TƏLƏBLƏR
Avtoçilingər - nəqliyyat vasitələrini təmir edən və texniki xidmət göstərən bir işçidir. Həmçinin, avtoçilingərin vəzifələrinə nəqliyyat vasitələrinin texniki vəziyyətinə nəzarət də daxildir. Bunun üçün müayinə avadanlığı və müxtəlif cihazlardan istifadə edir: dinanometr, nəzərdən keçirmə (avtoskaner) və s.
TARİXİ
Avtomobil nəqliyyatının inkişafı ilə avtomobilləri yaxşı işlək vəziyyətdə saxlaya biləcək insanlara ehtiyac artdı. İlk avtoçilingərlər XIX əsrdə meydana gəldi. XX əsrin 30-cu illərində konveyerin Henry Ford tərəfindən ixtirası ilə əlaqədar avtomobillərin sayında kəskin artımı, onların təmiri üzrə mütəxəssislərə tələbat yaranmasına səbəb oldu. XX əsrin 50-ci illərində avtomobil konstruksiyasının mürəkkəbləşməsi və mürəkkəb müayinə avadanlıqlarının meydana gəlməsi avtoçilingərliyin ixtisaslaşmasına səbəb oldu: mühərrik ustası, avtoelektrik, rəngsaz, vulkanizator və s. Elə həmin vaxt digər avtoçilingərlərin işini əlaqələndirə biləcək geniş yönümlü bir mütəxəssisə ehtiyac yaranır.
AVTOÇİLİNGƏRİN PEŞƏKAR FUNKSİYALARI
Avtoçilingərin peşəkar funksiyaları aşağıdakılardır:
- nəqliyyat vasitələrinin aqreqat və qovşaqlarının sökülməsi və yığılması;
- müayinə avadanlığından istifadə edərək nəqliyyat vasitələrinin və onların qovşaqlarının müayinəsi;
- nəqliyyat vasitəsinə tam və vaxtında texniki qulluq;
- avtomobil qovşaqlarının və aqreqatlarının təmiri;
- mexanizmlərin və hissələrin tənzimlənməsi.
PEŞƏKAR RİSKLƏR
Avtoçilingər peşəsində ən böyük risk işlə əlaqəli aşağıdakı zədələnmələri əhatə edir:
- avtoçilingərin hündürlükdən yıxılarkən xəsarət alması;
- işçinin üzərinə ağır əşyaların düşməsi;
- gözlərin, oynaqların tez-tez zədələnməsi;
- avtomobilin nasaz elektrik naqilləri ilə işləyərkən elektrik cərəyanı vurması.
İşçinin sağlamlığı üçün ən böyük təhlükə səs-küy və kimyəvi cəhətdən zərərli maddələrlə təmasdır: işlənmiş qazlar, asbest, qurğuşun, yapışqan, həlledicilər. Həmçinin iş zamanı istifadə etdikləri alətlərdən gələn titrəmə də zərərlidir.
AVTOÇİLİNGƏR TƏHSİLİ ÜÇÜN TƏLƏBLƏR
Avtoçilingər kimi işləmək üçün istehsalat təcrübəsi və ya orta ixtisas və ya ali təhsili olan ilkin peşəkar təhsili olmalıdır.
Avtoçilingərdən təhlükəsizlik tədbirləri, habelə nəqliyyat vasitələrinin cihazları və iş prinsipi, işdə istifadə olunan müayinə avadanlıqlarının xüsusiyyətləri, işlənəcək materialların xüsusiyyətləri və istifadə olunan sürtkü yağları barədə biliklər tələb olunur.
AVTOÇİLİNGƏR PEŞƏSİ ÜÇÜN FƏRDİ XÜSUSİYYƏTLƏRƏ DAİR TƏLƏBLƏR
Fiziki qabiliyyətlər üçün tələblər: işçi kifayət qədər güc və dözümlülük, yaxşı görmə, inkişaf etmiş mühərrik bacarıqları, əzələ həssaslığı olmalıdır.
Zehni xüsusiyyətlərə aşağıdakılar daxildir: diqqəti yüksək həcmdə paylamaq, yaxşı yaddaş və müşahidə, cəld reaksiya.
Şəxsi qabiliyyət üçün tələblər belədir: avtoçilingər zəhmətkeş, düşüncəli, səbirli, intizamlı və məsuliyyətli olmalıdır.
TİBBİ ƏKS GÖSTƏRİCİLƏR
Avtoçilingər işi ürək-damar sistemi, tənəffüs sistemi, böyrək və sidik yolları, sinir sistemi xəstəlikləri olan insanlar üçün, həmçinin görmə və eşitmə qabiliyyəti az olan insanlar üçün tövsiyə edilmir.
Natiq Nazimoğlu,
Avtoekspert