Qarda qəza baş versə hərə öz maşınını düzəltdirməlidir?

Qışda qarlı-buzlu yollarda qəzalar baş verərkən bəzən sürücülər bir-birinə vurduqları zərəri ödəməkdən imtina edirlər. Bəhanə də bu olur ki, buz idi, maşın sürüşdü, saxlaya bilmədim və s. Belə yanaşmanın  nəticəsində hətta maraqlı ənənənə də formalaşmışdır: qarda, buzda qəzaya düşən və avtomobili əzilən sürücülər çox vaxt bir-birinə qarşı tələb də irəli sürmürlər. Bəziləri də bundan sui-istifadə edir.

Doğurdanmı, qarlı-buzlu yol şəraiti sürücünü vurduğu maddi ziyanı ödəməkdən azad edir? Avtosfer.az saytı bununla bağlı bütün məqamlara aydınlıq gətirir.

Bəri başdan qeyd edək ki, qarlı-buzlu yol şəraiti yol hərəkətinin hər hansı qaydasını dəyişmir. Yol nişanlarının, svetoforların, nişanlanma xətlərinin də qarlı-buzlu şəraitlə hər hansı əlaqəsi yoxdur. Hansı yol şəraitinin olmasından asılı olmayaraq sürücü yol hərəkətinin bütün qaydalarına riayət etməli, svetoforun, yol nişanlarının və nişanlanma xətlərinin tələblərinə əməl etməlidir. Bunun əksi, yəni hər hansı meteoroloji şəraiti bəhanə edərək qaydaları pozma, yaxud texniki vasitələrin tələblərinə riayət etməmə sürücünü məsuliyyətdən azad etmir. O, hər bir halda törətdiyi qayda pozuntusuna görə məsuliyyət daşıyır. Hətta yol hərəkəti qaydaları və nəqliyyat vasitələrinin təhlükəsiz idarə edilməsinə dair təşəkkül tapmış qaydalar qarlı-buzlu yol şəraitində  hərəkətlə bağlı xüsusi tələblər nəzərdə tutur. Məsələn, “Yol hərəkəti haqqında” Qanunun 50-ci maddəsinin 1-ci hissəsində deyilir ki, sürücü hərəkətin intensivliyini, nəqliyyat vasitəsinin, yükün xüsusiyyətlərini və vəziyyətini, yol və meteoroloji şərati, xüsusən hərəkət istiqamətində görmə şəraitini nəzərə almaqla, nəqliyyat vasitəsini müəyyən olunmuş sürət məhdudiyyətindən çox olmayan sürətlə sürməlidir. Bu norma sürücüdən hərəkət etdiyi yol şəraitini, o cümlədən yolun qar və buzla örtülü olmasını nəzərə almağı və buna uyğun sürət rejimi seçməyi imperativ olaraq tələb edir. Həmin tələblərə riayət etməyən sürücü törətdiyi hər bir qayda pozuntusuna, o cümlədən təqsirli olduğu yol-nəqliyyat hadisəsinə görə ümumi qaydada məsuliyyət daşıyacaq.

Sürücülərin xüsusi yol hərəkəti şəraitində, o cümlədən qarlı-buzlu yolda nəqliyyat vasitəsini necə idarə etməli olması sürücülük kurslarında öyrədilir. Sürücü olmaq istəyən hər kəs bu qaydaları öyrənməli və təcrübədə onlara riayət etməlidir. Beləliklə, qarlı-buzlu yol şəraiti nəinki yol hərəkəti qaydalarını pozmağa əsas vermir, hətta belə şərait üçün xüsusi qaydalar da mövcuddur. Hər bir sürücü qarlı-buzlu yol şəraitində həm yol hərəkətinin ümumi qaydalarına, həm də belə şərait üçün xüsusi qaydalara riayət etməlidir. Bunlara riayət etməyərək qəza törədənlər isə istisnasız olaraq məsuliyyət daşımalıdırlar. Odur ki, hər kəs qarlı-buzlu yol şəraitində xüsusilə diqqətli olmalı, özünə və avtomobilinə arxayın olmadıqda isə belə şəraitdə yola çıxmamalıdır.

Ərşad Hüseynov,

hüquqşünas